Bakır Tencerede

 

 Siz hiç bakır tencerede pişen yemeğin sunduğu lezzet şölenini damağınızda hissetiniz mi ? Ben bu konuda çok şanslıyım. Çocukluğum bakır tencerede pişen birbirinden enfes lezzetlerde yemeklerle geçti .

   Karadenizde kız çeyizinin olmazsa olmazı bakır tenceredir. Annem de karadenizli olduğu için boy boy bakır tencereler,tavalar,sahanlar, süzgeç çaydanlık, güğüm ,ve hatta ve hatta bakır mangal çocukluğumu süsleyen en güzel mutfak eşyalarıdır. 

   Tatilleri anneannemin üç katlı ahşap evinde geçirirdik. Mutfakta ceviz dolaba en büyükten en küçüğe doğru sıralanmış gümüş gibi pırıl pırıl kalaylanmış dövme bakır tencereler, her gün sıralandıkları yerden yapılacak yemeğin cinsine göre alınır ve tertemiz yıkandıktan sonra tekrar aynı düzende yerine konurdu. Bir tek en büyük boy tencere yerinde sabit dururdu. Senede bir aşure  ya da  incir reçeli yapılırken bu tencereye ihtiyaç duyulurdu. Bu yüzden bu tencere genellikle ekmeklik olarak kullanılırdı. Mis gibi Trabzon somunu her sabah tarihi fırından el yakacak sıcaklıkta alınır ,kahvaltıda tereyağına  ve incir reçeline eşlik ederdi.Kalan ekmekler bayatlamasın diye tencerenin içinde muhafaza edilirdi. Ekmeğin üstündeki simiti kıdırdatmak en büyük keyfimizdi. İşte o zaman o kocaman kapak usulca aralanmaya çalışılır ,ama çok ağır olduğu için her seferinde kapak hızla tencerenin üstüne düşerdi. 

   Kış tatillerinde salonda kuzine yanardı. Bakır çaydanlık güğüm ve  bakır tencere de üstünden eksik olmazdı . Genellikle karalahana çorbası tıkırdardı ağır ağır. Ya da bol acılı lahana sarması olurdu tencerede. Fırın kısmına da kabuklu fındık ya da patates yine bakır tepsilerde sürülürdü. Gelen misafirlere ikram etmek için.

   Mevsimine göre alınan balıklar bir güzel ayıklanıp yıkandıktan sonra bakır süzgeçe alınıp suyunu süzmesi için bekletilirdi. Sonra kocaman bakır balık tavasında mısır ununa bulanmış balıklar çiçek gibi dizilip az yağda çevrile çevrile pişirilirdi. Tersini çevirmek için tavanın düz kapağı kullanılırdı. 

   Kulaklı denilen iki tarafı kulplu bakır kapların büyüğünde balık buğulama ,biraz küçüğünde kuymak , en küçüğünde ise kazkaldıran denilen ,imansız peynire yumurta kırılırdı. 

   Bakır mangala alınan közde dedeme bakır cezvede kahve sürülür, altın yaldızlı porselen fincanda sunulurdu. 

   Anneannem kış gününde vefat edince o büyük boy tencerede bu sefer un helvası için çıktı ortaya. Bakır mangalda yavaş yavaş  saatlerce ezilerek yapıldı. Onsuz onun eli değmeden ,yapıldığından mıdır nedir bir daha aynı lezzeti vermedi hiçbir bakır tencere yemeği.

   Annem gelin olurken , bakır tencereler annemin çeyizinde de yer almış . Annem yıllarca kullandı bakır tencerelerini . Ancak kalay sorunu nedeniyle yerlerini önce alüminyum , emaye , çelik ve teflon malzemeyle yapılan mutfak araçlarına  bırakmak zorunda kaldı bakırlar ve onunla pişen eşsiz lezzetteki yemekler ,çocukluğumun güzel günlerinde tadı damağımda, enfes kokuları burnumda kaldı.

   Şimdilerde evimin baş köşesinde anneannemin  hatırasını senede bir aşure için çıkarıyorum . Çocukluk günlerime yeniden döndüğümü hissederek.