Hızır Günü ( Hıdırellez)

                            

Binlerce yıllık kadim geleneklerden birisi de Hıdırellezdir. Eski takvime göre Yılın yarısının kış yarısının  da yaz mevsimi olduğu günlerin, Kasım günleri ( 8 Kasım - 5 Mayıs ) , Hızır günleri ( 6 Mayıs - 7 Kasım) , en önemli belirleyicisi olan Ruz-ı Hızır ( Hızır Günü) Anadolu coğrafyasında çok çeşitli geleneklerle kutlana gelmiştir.

Günümüzde büyük şehirlerde kutlamalar eski coşkusunu yitirip, bir bir yok olsa da Anadolu'nun her yerinde hıdırellez geleneklerini sürdüren pek çok insanımız vardır.

İnsan oğlu doğadaki olaylara göre yaşamını düzenlediği için, doğadaki büyük değişimleri de kendince bir bayram havasında  gelenekselleştirmiş ve günümüze kadar getirmiştir.

Kültürler birbirlerinden etkilendikçe gelenekler de kültürlere göre şekil almış. Dinlerin de etkisiyle her toplum mensup olduğu dine göre geleneklerini sürdürmüş. Kimi Nevruz ( yeni gün )demiş. Kimi Paskalya, kimi de hıdırellez ( hızır ilyas )

Kırmızı ve yeşil renkler, ateş, su bütün geleneklerin ortak noktası olmuş. Her birinde bolluk ve bereketi simgeleyen yiyecekler ön plana çıkmış. (Yumurta, buğday) İnsan oğlu var olduğu sürece. adına ne denirse densin baharın gelişi kutalanmaya devam edecektir.

    Anadolu'da Hıdırellez geleneği, Hızır ve İlyas, her yıl 5 Mayıs’ı, 6 Mayıs’a bağlayan gece bir gül ağacının dibinde veya bir su kenarında buluşması inancına dayanır.Hızır ve İlyas bolluk, bereket  dağıtıp insanların dileklerini yerine getirir. Hıdırellez günü evler temizlenir, yeni kıyafetler giyilir. Bütün bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak içindir. Hızır, yeryüzünde gezindiği yerlere ve dokunduğu her şeye feyiz ve bereket bahşeder. Bu nedenle Anadolu’da 5 Mayıs gecesi kilerlerin, yiyecek kaplarının, para  keselerinin ağızları açık bırakılır, gül ağaçlarının dibine dilekler çizilir, dallarına kırmızı bezler bağlanır. Hıdırellez sabahı güneşle birlikte evlere bereket doğar. Doğanın ve tüm canlıların uyanmasıyla şifa ve sağlık bulmak, nazardan korunmak, sıkıntılardan kurtulmak için ateş üzerinden atlanır, evlere söğüt dalları asılır, yumurtalar boyanır, salıncakta sallanılır, niyet çömlekleri hazırlanır ve maniler söylenir. Bu kutlu bahar günü daima ağaçlık alanlarda veya su kenarlarında neşe ve coşkuyla kutlanır."

     "Halk arasında Hızır’ın adı etrafında birçok atasözü ve deyim teşekkül etmiştir: ’Adım Hızır, elimden gelen budur.’ ’Hızır mısın mübarek?’ ’Hızır gibi yetişti.’ ’Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez.’ Her geceyi Kadir, her geleni Hızır bil’ gibi. Destanlardan efsanelere, masallardan aşık edebiyatı ürünlerine dek birçok sözlü anlatıda da karşımıza çıkan Hızır motifi, Türk toplumunun bu külte atfedilen bellekteki yerini göstermesi bakımından önemlidir."