Merhaba
Mayıs ayının ilk günleri bana Hıdırellez’in yaklaştığını hatırlatır.
Yüzyıllardan beri süregelen gelenekler bölgesel olarak farklılık gösterse de genel tema aynıdır.
Dünyada darda kalanların yardımcısı Hızır ile Denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştuğuna inanılan hıdırellez geleneğine kırmızı ve yeşil hakimdir.
Son yıllarda UNESCO’nun insanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne giren Hıdırellez doğanın yeniden canlanması bolluğun bereketin simgesidir.
Ateş,su,toprak,hava elementlerinin Hıdırellez ritüelleriyle harmanlanlandığı dikkat çekicidir.
Her yörenin Hıdırellez geleneklerinden duyduklarım ve okuduklarımdan yola çıkarak o güne özel ritüelleri şöyle sıraladım.
- Hıdırellez 5 Mayıs akşam ezanı vakti başlar 6 mayıs ikindi vakti sona erer.
- Hıdırellez günü yağmur yağarsa Hızır’la İlyas’ın buluştuğuna ve dileklerin gerçek olacağına inanılır.
- 5 mayıs günü ikindiden sonra gül dalına bağlamak için kırmızı renkte bir kesenin içine para konur ve kesenin ağzı dua edilerek kapanır. Sonrasında kese gül dalına bağlanır. 6 mayıs sabahı gün doğmadan kese alınır ve cüzdana konur bir yıl boyunca bu para kesinlikle harcanmaz. Gül ağacı yoksa bir saksı çiçeği de olur. Çiçek gece dışarıda bırakılır. Dilekler dilenirken şu dua okunur;
- -“Allahümme Rabbühü Ya Halkalhalas Muhammedin Resulullah Yetiş imdadıma Ya HIZIR YA İLYAS”
- Toprağın üzerine ev , araba gibi dilekler çizilir. Bahçesi olmayanlar dileklerini bir kağıda da çizebilir. Çizdikleri kağıdı da para kesesinin yanına asabilirler. Sabah erken saatte bu kağıtlar alınır ve akarsu, deniz vb. Atılır. Ya da toprağa gömülür. Kağıtların suya atılmasındaki amaç kağıt ne kadar çabuk yok olursa dilekler de o kadar hızlı gerçekleştiğine inanılır.
- Evlenmemiş ve kısmeti kapalı olduğuna inanılan genç kızların başında yeni alınmış bir kilit 7 defa kapatılıp açılır böylece o kızın kısmeti açılacağına inanılır. O kilit açık bir şekilde evin dışına çıkarılır.
- 5 mayıs gecesi genç kızlara bulaşık yıkatılmaz .
- 6 mayıs günü ev süpürülmez, çamaşır yıkanmaz, bayram olduğu düşünülür ve yeşil alanlara gidilir.
- 5 mayıs gecesi iki kapta yoğurt mayalanır. Birine var yoğurdu diğerine yok yoğurdu denir. Ancak sütte maya kullanılmaz. Sabah ezanında bitkilerden toplanan çiy taneleri maya olarak kullanılır. Hangi yoğurt tutmuşsa o sene bolluk ya da kıtlık olacağına inanılır.
- 5 mayıs akşamı yakılan ateşin üstünden üç kere atlanır. Böylece üstündeki kötülüklerin gideceğine inanılır. Ateş yakma imkanı olmayanlar mumun üstünden atlayabilir.Yine üç kere salıncakta sallanılır.
- 5 mayıs akşamı bir parça gazete kağıdı alınır ve makasla küçük küçük kesilir bu sırada bir kişi “ Ne kesiyorsun ?” Diye sorar “ Para kesiyorum” diye cevap verilir. Bu üç defa tekrarlanır. Kesilen kağıtlar, bir torbaya konur ve gelecek yıla kadar saklanır. Böylece çok paralarının olacağına inanılır.
- 5 Mayıs gecesi cüzdan ağzı açık şekilde başucuna konur.
- 5 mayıs günü bulunabilirse yağmur suyu yoksa çeşmeden alınan bir kase su ele yüze ve vücuda sürülür. Böylece hastalık ve musibetlerin gideceğine inanılır
- 6 mayıs sabahı çok erken kalkılır. Evdeki bütün pencereler, dolap kapakları, çekmeceler, erzak kutularının kapakları açılır. Hızır’ın bereketinin bu yolla eve dolacağına inanılır. Hıdırellez duası yapılır. “Bismillahirahmanirahim
- Bin bir adım bir adım /Allah bir adım adım / Kerim kerem Allah /Başımda bir duman var yardım eyle ya Allah / La ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin.”
- "Ya Rabbi Sen dünyanın kainatın sahibisin.Her canlıyı yaratan Sensin. Benim ve her canlının Rabbi de Sensin.Benim hem dünyamı hemde ahiretim güzel eyle. Bana ve tüm kullarına hak ettiğimiz gibi değil lutfunla ve merhametinle muamele eyle. Hızır (as) ve Hıdır(as) bana yoldaş eyle. Bizleri hata ve yanlışlarımızdan döndürsünler. Maddi ve manevi sıkıntılarımızda her zaman yanımızda olsunlar. Dualarımızı Senin güzel isimlerin hürmetine, habibin hürmetine kabul buyur. Amin
- 6 mayıs günü bolluk ve bereketin simgesi olan haşlanmış yumurta yenir.
- 6 mayıs günü hiçbir yeşil dalından koparılmaz.
- Benden bu kadar. Sizin de kendi yörenizde uygulanan değişik gelenekler varsa yorum kısmına yazarsanız sevinirim .
- 5 mayıs pazar gecesi dilek dilemeyi unutmayın. Hepinizin dilekleri ve gönlünüzdeki güzellikler gerçek olsun
- Sevgiyle
Para ritüellerini yapsam mı dedim 😄 ne güzel bir yazı olmuş böyle 😊 güzel bir Mayıs ayı olsun sizin için de ...
YanıtlaSilYap yap 😉
SilBeğenmene sevindim
Cafe Tigris Hocam, ben kağıda yazdığımız dilekleri kırmızı gülün dimine toprağa gömülür diye biliyorum. Sayenizde farklı bilgilerde edindim. Hızırellez cümlemize sağlık, bereket, huzur,mutluluk getirsin. Kimin ne dileğim var ise hayırlısıyla kabul olsun. ( Bekar kız ve erkeklere hayırlı, huzurlu evlilikler nasip olsun. Hastalarımıza şifa, borçlulara edalar olsun. Kader mahkumları selamete çıksınlar. )
YanıtlaSilSelam ve dualarımla...
Tabiki deniz akarsu olmayan yerlerde toprağa gömme geleneği de var.
SilÇok güzel dileklerinize teşekkür ederim .
Bütün güzel dilekler kabul olsun 🙏🙏
Kültür mirasi olarak Unesco nun kabul ettiğini bilmiyordum ne güzel yapmislar 😊
YanıtlaSilEvet evet hatta 2017’de kabul etmişler
SilÇoğunu ilk kez duydum.Mesela yoğurt mayalanması, kızlara iş yaptırılmaması(ki zaten hangisi yapıyorsa:)),yağmur suyu ile ilgili olan.Her yöremizin adetleri başka başka , ne güzel.
YanıtlaSilHerkese bol bereket olsun.
Yoğurt mayalamayı babaannem yaparmış, rahmetli babamdan duymuştum.
SilGönülden dilekler gerçekleşsin. Yuvalarımıza bolluk bereket gelsin.
YanıtlaSilBir uygulama:
Gül yaprakları su dolu bir kap içinde bir gece bekletilir, sabah o suyla yüz yıkanırdı.
Sevgiyle, sağlık mutlulukla...
Aminnn.
SilGül yaprakları ile ilgili olan geleneği ilk defa duydum.
Bizim burada çok eğlenceli olur. Bu akşam ben de Roman mahallesinde ateşten atlayacağım. Ayrıca ilçemizin meydanında ünlü bir sanatçının katılacağı konser olur. Geçen yıl Kibariye gelmişti, bugün Tarık Mengüç gelecekmiş. Meydan evimize iki sokak, evden bile dinleniyor. Biz de dileklerimizi dreye atarız. Dere kenarı çok kalabalık olur, rengarenk. Hıdrellez kutlu, bereketli olsun.
YanıtlaSilAh beee isterdim o eğlencelere katılmayı.
Silİstanbul’da da çok eğlenceler oluyor.
Kimbilir bir gün ben de denk gelirim .
O zaman siz bu akşam benim için de bir dilekte bulunun
Aa doğru bu akşam değil mi? Bizim buraya bahar gelmediği için tamamen aklımda çıktı Mayıs'ın beşi. Yazınız ile hatırladım. Herkesin dileklerinin gerçekleşeceği bir yıl olur umarım.
YanıtlaSilEvet evet bu akşam.
SilDileklereniz gerçek olsun
Sevgiyle
Büyük kızım üniversite sınavına girecek. Bugün dilemenin sonu yok. Hayırlısı olsun "kıymetlim" için.
YanıtlaSilHaa bir de bu gece cüzdanı açık bırakıp yatıyorum kıymetli öğretmenim.. Kısmet bakalım.
Dualarımız dileklerimiz güzellik için umuyorum ki istediği yer olacak.
SilGönlünüzdeki büyün dilekler gerçek olsun sevgiyle
Dileklerimizin gerçekleşmesi dileğiyle, ilk defa duyduğum gazete kağıtlarını keseceğim...bilgilrndirmeniz için trşrkkürler
YanıtlaSilDilekleriniz gerçek olsun
SilSevgiyle
Kültür mirası olarak bu tür gelenek ve ritüeller gerçekten önemli.
YanıtlaSilDileyecek o kadar çok şeyim var ki, ömrüm olursa seneye de yetecek kapsamlı bir listeyle geçireceğim Hıdrellezi.) Hayırlısı olsun.
Bütün dilekleriniz gerçek oldun sevgiyle
SilCok guzel bor yazi olmus emeginize saglik Hidirellez bir gelenektir. Tsk ederim kolay gelsin hocam
YanıtlaSilBen teşekkür ederim
SilBeğenmenize sevindim umarım bunlardan bir kaç tanedini yaparsınız
YanıtlaSilAlim bir köye yerleşip çiftçilik yapmak istiyormuş. Bir heyecan, bir heyecan. :) Ben de bugün Hıdrellez günü dedim, dilek tut dileklerin gerçek olur..:) Beyfendi keyiflendi. Bize tarla, çapa yolları görünecek gibi.. :)
YanıtlaSilGüzel yüreğinden öpüyorum onu.
SilBütün dileklerinizin gerçekleşmesi dileğiyle
Sevgiyle
Her sene hıdrellez için bir takım ritüelleri yerien getirirdim, bu sene bişi yapmadım, hayırlısı :)
YanıtlaSilHayırlısı 😉
SilBen dün gece yapacaklarımı hep unuttum. Gün içinde işler vardı. Konak tarafına hıdırellez fotoğrafları çekmeye gittim akşam. Dönüşte çamaşır, formaların ütülenmesi derken unuttum ben hepsini.(((
YanıtlaSilTüh keşke buralara bir uğrama fırsatınız olsaydı hatırlardınız . Yine de içinizde vardır istekler onlar bu yıl gerçek olsun
Silsevgiyle
İnşallah tüm insanların dilekleri gerçekleşir. Çok teşekkürler Tigris
YanıtlaSilAminnn
Silben teşekkür ederim
İlk defa bu sene unuttum, hem yağmur da yağıyordu, tüh ;)) Sizin dilekleriniz kabul olsun inşallah ben de ona sevineyim ;))
YanıtlaSilTeşekkür ediyorum. Sizin de gönlünüzdeki büyün dilekler gerçek olsun
SilSevgiyle
Merhabalar... Ben bu kez de eski ramazanlara dair bir mim başlattım :) Gelip alırsanız mutlu olurum, sevgiler :)
YanıtlaSilHarikasınız en uygun zamanımda geleceğim
Silsevgiyle
Yorum yaptım geldi mi acaba?
YanıtlaSilBen de çok dilek yazdım gül altına. Hepsi de oldu çok şükür. Bu sene yapmadım artık sağlık istiyorum bundan sonra 😊
YanıtlaSilGelmiş
SilNe mutlu size
Sağlık en önemli devlet
Eski Ramazanlar mim yazımı hazırladım ve sizlerin beğenisine sundum. Okumak için lütfen blogumu ziyaret ediniz.
YanıtlaSilTabiki
SilBazılarını hiç duymamıştım. Teşekkürler canım :)
YanıtlaSilben de yıllardır duyduklarımı yazdım . daha neler var
Silvalla güzel güzel tek tek anlatmışsınız valla çoğunuda bilmiyordum ne yalan söyleyim elinize sağlık ama para bağlama işi acaba bereket içinmiydi tam çözemedim
YanıtlaSilEvet evet bereket için
Sil